چرا باید حکمت عملی مصنوعی را در هوش مصنوعی شبیه‌سازی کنیم؟/قسمت دوم و پایانی: حکمت عملی مصنوعی
تاریخ انتشار: ۴ مرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۳۲۳۱۲۷
سعیده بابایی
در قسمت قبل درباره حکمت عملی و تقسیم آن به دو نوع مصنوعی و غیرمصنوعی توضیح دادیم. در این قسمت به بررسی برخی زوایای حکمت عملی مصنوعی می پردازیم.
نقش حکمت عملی مصنوعی در استدلال اخلاقی اتوماتیک‌شده
آیا می‌توان کارکردی معادل کارکرد حکمت عملی در انسان‌های شایسته را در ماشینها برنامه‌نویسی کرد؟ برای دستیابی به این هدف لازم است ماشین‌هایی را طراحی کنیم که در تعاملات خود با عامل‌های انسانی از خود حکمت عملی بروز می‌دهند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
لازمه حکمت عملی، داشتن توانایی تأمل و عمل آگاهانه و درست است.
با همه اینها، دستیابی به حکمت عملی مصنوعی امری ضروری است، از این رو که برای شکل‌گیری اعتماد میان کاربران هوش مصنوعی و روباتها و میان خود سیستم‌های هوشمند، قدرت تصمیم‌گیری اخلاقی مورد نیاز است.
دستیابی به حکمت عملی مصنوعی ضروری است، زیرا برای افزایش اعتماد کاربران به سیستم‌های هوش مصنوعی و روباتها کفایت اخلاقی این سیستم‌ها لازم است.
در چنین حالتی است که می‌توان آینده‌ای را تصورکرد که در آن انسان‌ها با آسودگی خاطر زیست می‌کنند و نگران عواقب و تأثیرات نامطلوب تصمیم‌های سیستم‌های خودمختار روی زندگیشان نخواهند بود.
بیانیه‌ای برای حکمت عملی مصنوعی
حوزه مطالعات حکمت عملی مصنوعی حوزه میان‌رشته‌ای نوظهوری است که توجهات را به سوی خود جلب کرده است. در ادامه به طور خلاصه به مواردی اشاره می‌کنیم که می‌توان از آنها تحت عنوان بیانیه‌ای برای حکمت عملی مصنوعی نام برد:
حکمت عملی نقشی اساسی در استدلال اخلاقی سطح بالا ایفا می‌کند و این پرسش، پرسش بسیار مهمی است که آیا می‌توان معادل کارکردی‌اش را در ماشینها برنامه‌نویسی کرد؟
حکمت عملی نقشی اساسی در استدلال اخلاقی سطح بالا ایفا می‌کند.
حکمت عملی مصنوعی، قابلیتی ضروری برای ساختن عامل‌های اخلاقی مصنوعی است؛ هرچند که هنوز نمی‌دانیم آیا می‌توان ماشین‌هایی با چنین قابلیتی ساخت یا خیر.
حکمت عملی مصنوعی از تلاش‌های انجام‌شده در سنت کلاسیک اخلاق متأثر است، اما تنها به این منابع محدود نیست. به بیان دیگر، به دنبال توصیف کامل حکمت عملی به گونه‌ای که در اخلاق کلاسیک مطرح شده نیست.
حکمت عملی مصنوعی، قابلیتی ضروری برای ساختن عامل‌های اخلاقی مصنوعی است.
همچنین، نمی‌کوشد که فهمی کامل از مفهوم حکمت عملی انسانی در سطح نظری و عصب‌شناختی پیدا کند. اگرچه، از کمک‌های مطالعات در این حوزه‌ها بهره می‌گیرد.
ادعای این حوزه این نیست که ماشینها می‌توانند عامل‌های اخلاقی کامل شوند. کمال اخلاقی برای هیچ عامل اخلاقی‌ای ابتدا به ساکن ممکن نیست. حکمت عملی مصنوعی به دنبال آن است که سیستم محاسباتی‌ای را توضیح دهد که با هدف تعامل اخلاقی با عامل‌های انسانی و مصنوعی طراحی شده و می‌تواند در موقعیت‌های جدید هم راه‌حل‌های خلاقانه‌ای ارائه دهد.
حکمت عملی مصنوعی به دنبال آن است که سیستم محاسباتی‌ای را توضیح دهد که با هدف تعامل اخلاقی با عامل‌های انسانی و مصنوعی طراحی شده و می‌تواند در موقعیت‌های جدید هم راه‌حل‌های خلاقانه‌ای ارائه دهد.
کوشش‌ها برای دستیابی به حکمت عملی مصنوعی به شیوه‌ها و در قالب‌های متنوعی در حال انجام است؛ مثلا روش یادگیری ماشین تکاملی. اما این نگرانی در این حوزه به رسمیت شناخته می‌شود که ممکن است ماشینها صرفا بتوانند قضاوت اخلاقی را برای مدتی معین شبیه‌سازی کنند و همیشه این خطر وجود دارد که این ماشینها فقط نمود و تمثالی از عامل‌های اخلاقی باشند.
کوشش‌ها برای دستیابی به حکمت عملی مصنوعی به شیوه‌ها و در قالب‌های متنوعی در حال انجام است.
برای مقابله با این خطر، حوزه حکمت عملی مصنوعی معیارهای سخت‌گیرانه‌ای را برای قضاوت درباره استدلال اخلاقی ماشینها تنظیم می‌کند، هرچند که دستیابی به چنین ماشین‌هایی در آینده نزدیک ناممکن به نظر می‌رسد.
نظر جان دیوئی در باب نقش حکمت عملی در تفکر آگاهانه
حکمت عملی مفهومی مهجور و کهن نیست و طی قرن‌ها همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است. جان دیوئی یکی از مهمترین افرادی است که در باب این مفهوم تأملاتی داشته و آن را بسط داده است. بر خلاف فلاسفه باستان که حکمت عملی را تنها به فلاسفه بسیار هوشمند نسبت می‌داده‌اند، دیوئی این مفهوم را به گونه‌ای بازتعریف می‌کند که نقشی محوری در همه انواع استدلال پیدا کند. چرا که وقتی تلاش می‌کنیم هر علم یا مهارتی را کاربردی کنیم، لاجرم وارد حوزه‌های اجتماعی می‌شویم و کنش‌ورزی موفق در این حوزه‌ها مستلزم استفاده از حکمت عملی است. اگر با دیوئی هم‌نظر باشیم، حکمت عملی بخشی از آن چیزی است که از ما موجوداتی شایسته و کفایتمند، آگاه، و باوجدان می‌سازد.
حکمت عملی بخشی از آن چیزی است که از ما موجوداتی شایسته و کفایتمند، آگاه، و باوجدان می‌سازد.
اعتماد اخلاقی عامل‌های هوش مصنوعی و روباتها
یکی از پیچیده‌ترین موضوعاتی که در حوزه اخلاق هوش مصنوعی پیگیری می‌شود، رابطه مبتنی بر اعتماد میان این فناوری‌ها با انسان‌ها و با خودشان است. در اینجا ما موضوع را محدود می‌کنیم به اعتماد فرونتیک یا اعتماد مبتنی بر حکمت عملی. عامل‌های فرونتیک مصنوعی باید بتوانند ما را متقاعد کنند که وقتی در حال تعامل با ما هستند، شخصیت اخلاقی ما را در نظر می‌گیرند و متناسب با آن تصمیمات اخلاقی خود را اتخاذ می‌کنند.
در تعامل با ماشینها باید به ما ضمانت داده شود که ماشین‌هایی که به آنها اعتماد می‌کنیم، دارای «شخصیت خوبی» هستند.
ما انسان‌ها از یکدیگر می‌آموزیم که چطور شخصیت اخلاقی خود را پرورش دهیم و ماشین‌های اخلاقی نیز برای پیدا کردن درکی از شخصیت اخلاقی ما باید در فرایندهای اجتماعی مهم ما مشارکت داشته باشند. به عبارت دیگر، این ماشینها باید بتوانند در جایگاه آموزگاران اخلاقی نیز در جامعه قرار بگیرند. در چنین تعاملی با ماشینها باید به ما ضمانت داده شود که ماشین‌هایی که به آنها اعتماد می‌کنیم، دارای «شخصیت خوبی» هستند و استحقاق اعتماد ما را دارند. در صورتی که حکمت عملی مصنوعی به قدر کافی توسعه نیافته باشد، غیر ممکن است که عامل‌های اخلاقی مصنوعی داشته باشیم و به همین دلیل، باید کاربردهای هوش مصنوعی و روباتها را محدود کنیم و تنها از ماشین‌هایی استفاده کنیم که تأثیرات اخلاقی چندان مهمی ندارند.
چگونه می‌توانیم به نحوی اخلاقی به هوش مصنوعی و روباتها اعتماد کنیم؟
مارک کاکلبرگ[1] (2012)، یکی از برجسته‌ترین فیلسوفان حوزه هوش مصنوعی معاصر معتقد است که دو شیوه مجزا را می‌توان برای بررسی مقوله اعتماد در هوش مصنوعی و روباتیک تصور کرد:
در شیوه اول که آن را شیوه «قراردادگرایانه-فردگرایانه[2]» می‌نامیم، ما می‌توانیم وارد رابطه مبتنی بر اعتمادی با ماشین شویم همانگونه که چنین رابطه‌ای را با شرکت‌ها یا هستومندهای حقوقی دیگر، وقتی به محصولات و خدمات آنها اعتماد می‌کنیم، برقرار می‌کنیم. چنین روابطی کمابیش محتاطانه هستند، اما قدمتی دیرینه در جوامع ما دارند. لوچیانو فلوریدی[3] و ماریاروزاریا تادئو[4] (2011) از جمله افرادی هستند که کوشیده‌اند اختلافات و نکات جزئی‌ای را یادآور شوند که باید در این سیستم‌ها به آنها توجه کرد تا تبدیل به سیستم‌های کفایتمندتر و قابل اعتمادتری شوند.
شیوه دومی که کاکلبرگ آن را معرفی می‌کند، رویکرد «پدیدارشناختی-اجتماعی[5]» نام دارد. این روابط، مبتنی بر اعتمادی است که انسان‌ها اغلب با انسان‌های دیگر برقرار می‌کنند و پیوندهای اجتماعی در بستر این روابط رشد می‌یابند و روابط معنادار و عمیقی شکل می‌گیرد. کاکلبرگ نسبت به شکل‌گیری چنین روابطی با هوش مصنوعی و روباتها خوشبین نیست و آنها را روابطی مبتنی بر اعتماد مجازی یا شبه‌اعتماد می‌داند. سیستم‌ها در چنین روابطی با ما وارد بازی‌های اجتماعی می‌شوند و اعتماد ما را جلب می‌کنند، اما این روابط مخاطراتی برای ما خواهد داشت. ممکن است ما فریب بخوریم که در رابطه‌ای مبتنی بر اعتماد اخلاقی با هوش مصنوعی و روباتها هستیم، اما در واقع اینطور نیست و در برخی از موقعیت‌ها این می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد. در یکی از پژوهش‌های انجام شده در این زمینه (Grodzinsky, Miller, Wolf: 2011) روشی طراحی شده که ممکن است بتواند این مسئله را کمرنگ‌تر کند. در این روش مفهوم جدیدی از «اعتماد» معرفی می‌شود که هم شامل اعتماد سنتی و چهره به چهره میان انسان‌هاست و هم دربردارنده روابطی است که از طریق واسطه‌های الکترونیکی شکل می‌گیرند و همچنین روابطی که عامل‌های مصنوعی در آنها حضور دارند. این مفهوم از اعتماد مفهوم وسیع‌تری است که رابطه انسان/انسان و رابطه انسان/هوش مصنوعی را دربرمی‌گیرد.
اگر بخواهیم با ماشینها وارد رابطه مبتنی بر اعتماد پدیدارشناختی-اجتماعی شویم، نیازمند طراحی حکمت عملی مصنوعی هستیم.
اگر بخواهیم با ماشینها وارد رابطه مبتنی بر اعتماد پدیدارشناختی-اجتماعی شویم، نیازمند طراحی حکمت عملی مصنوعی هستیم. در این صورت، انواع جدیدی از جوامع را تجربه خواهیم کرد. اما اگر به این نتیجه برسیم که دستیابی به آگاهی مصنوعی عملا ناممکن است، رویای تولد چنین جوامعی نیز عملا محقق نخواهد شد.
[1] Mark Coeckelbergh
[2] contractarian-individualistic
[3] Luciano Floridi
[4] Mariarosaria Taddeo
[5] phenomenological-social
منبع اولیه:
Sullins, J.P. (2019). The Role of Consciousness and Artificial Phronēsis in AI Ethical Reasoning. AAAI Spring Symposium: Towards Conscious AI Systems.
مترجم: سعیده بابایی، پژوهشگر پسادکتری اخلاق هوش مصنوعی دانشگاه توبینگن
منبع ثانویه: وبگاه پژوهشگاه مجازی
انتهای پیام/
از شما صاحبنظر گرامی در حوزه تعلیم و تربیت هم دعوت می کنیم، از نویسندگان، ممیزان و اعضای هیئت تحریریه پنجره تربیت باشید. برای ارسال مطالب و عضویت در هیئت تحریریه، از طریق ایمیل FarsPanjarehTarbiat@gmail.com مکاتبه فرمائید.
منبع: فارس
کلیدواژه: هوش مصنوعی استدلال اخلاقی آگاهی مصنوعی احساسات مصنوعی هوش مصنوعی و روبات ها عامل های اخلاقی عامل های انسانی استدلال اخلاقی ماشین ها ماشین هایی سیستم ها انسان ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۳۲۳۱۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
راه‌های تقویت اعتماد به نفس با افزایش سن
اگر می‌خواهید با افزایش سن اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید، رفتار‌های خاصی وجود دارد که باید با آنها خداحافظی کنید.
در این مقاله قصد داریم ۸ مورد از این رفتار‌ها را شناسایی کنم، رفتار‌هایی که باید با آنها خداحافظی کنید تا بتوانید سن خود را با اعتماد به نفس و مهربانی در آغوش بگیرید.
۱) به دنبال تایید دائمی
در زندگی طبیعی است که به دنبال تایید از دیگران باشیم. اما با افزایش سن، این رفتار می‌تواند مانعی برای عزت نفس ما شود.
ارزش دادن به نظرات کسانی که به آنها احترام می‌گذارید عالی است. اما دنبال تایید مداوم بودن می‌تواند اعتماد به نفس شما را از بین ببرد. حقیقت این است که شما نمی‌توانید همه را راضی نگه دارید؛ و تلاش مداوم برای انجام این کار، احساس ارزشمندی خود را منوط به رفتار دیگران می‌کنید.
پس با این نیاز دائمی به تایید دیگران خداحافظی کنید. به غریزه خود اعتماد کنید، تصمیم‌های خود را بگیرید و به یاد داشته باشید، تنها تاییدی که واقعا مهم است، خود شماست.
برداشتن این مرحله به شما امکان می‌دهد با اعتماد به نفس پیر شوید. زیرا هر چه سن ما بالاتر می‌رود، باید به خرد و تجربیات خود اعتماد بیشتری داشته باشیم.
به یاد داشته باشید، اعتماد از درون می‌آید نه از اعتبارسنجی خارجی.
۲) فراموش نکردن اشتباهات گذشته
همه ما اشتباه کرده ایم آنها جزئی از زندگی هستند. اما تمرکز بر اشتباهات گذشته هیچ فایده‌ای ندارد. فقط اعتماد به نفس شما را از بین می‌برد.
با افزایش سن، باید یاد بگیریم که اشتباهات گذشته را رها کنیم و اجازه ندهیم که ما را تعریف کنند. به یاد داشته باشید، شما بیش از مجموع اشتباهات گذشته خود هستید و هیچ وقت برای یادگیری، رشد و حرکت به جلو دیر نیست. بنابراین، رها کنید و به خود اجازه دهید که با اطمینان انتخاب‌های جدید داشته باشید.
۳) بی‌توجهی به سلامت جسمانی
با افزایش سن، بدن ما به طور طبیعی دستخوش تغییراتی می‌شود. اما این بدان معنا نیست که ما باید از حفظ سلامت جسمانی خود دست برداریم.
تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش منظم می‌تواند خلق و خوی شما را تقویت کند، سلامت روان شما را بهبود بخشد و حتی روند پیری را کاهش دهد؛ و این فقط رفتن به باشگاه یا دویدن در ماراتن نیست. تغییرات ساده سبک زندگی مانند پیاده روی روزانه، تمرین یوگا یا حتی رقصیدن در خانه می‌تواند تفاوت چشمگیری ایجاد کند.
وقتی از بدن خود مراقبت می‌کنید، انرژی، سرزندگی و اعتماد به نفس به شما پاداش می‌دهد. پس از سلامت جسمانی خود غافل نشوید. آن را در اولویت قرار دهید و مراقب باشید که چگونه با افزایش سن بر اعتماد به نفس شما تأثیر می‌گذارد.
به یاد داشته باشید، بدن سالم ذهن سالم را پرورش می‌دهد و ذهن سالم اعتماد به نفس را ایجاد می‌کند. با بی توجهی به سلامت جسمانی خود خداحافظی کنید و سبک زندگی فعال را بپذیرید.
۴) اجتناب از تجربیات جدید
اجتناب از تجربیات جدید با بالا رفتن سن، می‌تواند منجر به رکود و کاهش اعتماد به نفس شود.
تجربیات جدید، خواه سفر، یادگیری یک مهارت جدید، یا حتی امتحان کردن یک غذای جدید، افق دید ما را گسترش داده و ذهن ما را تحریک می‌کند. آنها به ما یادآوری می‌کنند که ما در هر سنی قادر به سازگاری و رشد هستیم. هیچ وقت برای یادگیری یک زبان جدید، برداشتن یک ساز موسیقی یا غوطه ور شدن در یک سرگرمی جدید دیر نیست.
دعوت از تجربیات جدید به زندگی اعتماد به نفس شما را افزایش می‌دهد. یادآوری زیبایی است که سن فقط یک عدد است و زندگی پر از فرصت‌هایی است که در انتظار استفاده هستند.
۵) مقایسه خود با دیگران
در عصر رسانه‌های اجتماعی، وسوسه‌انگیز است که زندگی‌مان را با زندگی دیگران بسنجیم. اما این بازی مقایسه یک قاتل اعتماد به نفس است، به خصوص با افزایش سن.
مسیر زندگی هر کس متفاوت است و هر مرحله از زندگی با مجموعه‌ای از تجربیات خود همراه است. مسیری که در آن هستید منحصر به شماست؛ بنابراین به جای مقایسه خود با دیگران، روی رشد شخصی خود تمرکز کنید. پیروزی‌های بزرگ یا کوچک خود را جشن بگیرید و از شکست‌های خود درس بگیرید.
به یاد داشته باشید، زندگی یک مسابقه نیست، یک سفر شخصی است. با افزایش سن، روی رشد و پیشرفت خود تمرکز کنیم.
۶) نادیده گرفتن علایق
زندگی، با تمام مسئولیت‌ها و تعهداتش، گاهی اوقات می‌تواند ما را از آنچه واقعاً مهم است غافل کند. علایق ما، آن چیز‌هایی که در قلب ما آتش روشن می‌کنند، اغلب به عقب رانده می‌شوند. اما نادیده گرفتن این احساسات می‌تواند منجر به احساس نارضایتی و عدم اعتماد به نفس با افزایش سن شود.
اشتیاق ما بخشی جدایی ناپذیر از چیزی است که هستیم. آنها به ما انرژی می‌دهند، ما را هیجان زده می‌کنند و به زندگی ما هدف می‌بخشند. وقتی به دنبال چیزی می‌رویم که دوستش داریم، به شیوه‌ای معنادارتر با زندگی درگیر می‌شویم؛ بنابراین اجازه ندهید که احساسات شما از بین برود. چه نقاشی، نوشتن، باغبانی یا هر چیز دیگری که شما را شاد می‌کند - برای آن وقت بگذارید. اجازه دهید زندگی شما را پر از رنگ و انرژی کند.
زیرا هنگامی که با آنچه واقعاً برایمان مهم است درگیر می‌شویم، نه تنها شاد می‌شویم، بلکه احساس عمیقی از اعتماد به نفس نیز پیدا می‌کنیم.
۷) ترس از تغییر
تغییر اگرچه اجتناب ناپذیر است، اما اغلب می‌تواند ترسناک باشد. تغییر بخشی از زندگی است. این نشانه رشد و تکامل است؛ و در حالی که می‌تواند ترسناک باشد، اغلب ما را به سمت فرصت‌ها و تجربیات جدیدی سوق می‌دهد که در غیر این صورت نمی‌توانستیم داشته باشیم.
پس ترس از تغییر را کنار بگذارید. آن را به عنوان بخشی از سفر خود در آغوش بگیرید. اشکالی ندارد که احساس عدم اطمینان یا ترس کنید، اما اجازه ندهید این احساسات شما را از حرکت به جلو باز دارد؛ و چه کسی می‌داند؟ تغییراتی که از آنها می‌ترسید ممکن است شما را به بهترین بخش‌های زندگی تان برساند.
۸) به ارزش خود شک دارید
با بالا رفتن سن، به راحتی می‌توان به ارزش خود شک کرد، به خصوص در جامعه‌ای که اغلب جوانان را تجلیل می‌کند. اما شک کردن در ارزش شما چیزی جز کاهش اعتماد به نفس شما ندارد. ارزش شما با سن، ظاهر یا دستاورد‌های شما تعیین نمی‌شود. شما همانطور که هستید ارزشمندید. خداحافظی با شک و تردید در ارزش‌های خود گامی مهم در جهت احساس اعتماد به نفس بیشتر با افزایش سن است. به یاد داشته باشید، شما ارزشی را برای جهان به ارمغان می‌آورید و هیچ کس نمی‌تواند آن را از شما بگیرد.
سخن نهایی
رفتار‌هایی که در مورد آنها بحث کردیم - از جستجوی تایید مداوم تا بی توجهی به مراقبت از خود - رایج هستند. اما با افزایش سن، اعتماد به نفس ما را مختل می‌کنند و باعث می‌شوند ارزش و پتانسیل ذاتی خود را از دست بدهیم.
به یاد داشته باشید، اعتماد به نفس این نیست که هرگز تردید یا ترس نداشته باشید. بلکه در مورد تصدیق آنها و حرکت رو به جلو بدون توجه به آن است. این در مورد پذیرش سفر منحصر به فرد شما و خرد ناشی از آن است.
با این رفتار‌ها خداحافظی کنید، از رشدی که با افزایش سن به وجود می‌آید استقبال کنید و فرد مطمئنی را که قرار است تبدیل شوید در آغوش بگیرید زیرا در نهایت سن فقط یک عدد است. جوهر واقعی در این است که چگونه سال‌هایی را که به ما داده شده، زندگی کنیم.
منبع: همشهری آنلاین
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»